Tại sao chúng ta chỉ quan sát hơi thở?
Ngài S. N. Goenka:
Bởi vì cuối cùng nó sẽ mở đường đến với Vipassana. Hơi thở là một sự thật.
Đó là sự thật liên quan chặt chẽ không chỉ với thân mà còn với tâm của chúng ta. Giống như một nhà khoa học, chúng ta phải siêng năng khám phá sự thật về bản thân, về thân và tâm của mình. Hơn nữa, kiến thức này nên hiểu dựa trên mức độ thực nghiệm chứ không dựa trên những gì chúng ta được kể hoặc được học trong sách, v.v.
Chúng ta bắt đầu việc thực hành quan sát hơi thở này, để chúng ta có thể tìm hiểu sự thật về chính mình. Điều này một mặt sẽ cho phép chúng ta dứt khỏi những lỗi lầm của mình, và mặt khác cũng giúp giữ gìn và phát triển các đức hạnh của chúng ta. Tất cả điều này chỉ có thể xảy ra nếu chúng ta nhận biết được tâm của chính mình, và tâm chỉ có thể được nhận biết thông qua hơi thở.
Chúng ta đang quan sát hơi thở; và trong quá trình đó, chúng ta bắt đầu nhận biết tâm của mình. Và trong khi nhận biết về tâm đồng thời chúng ta cũng có thể cải thiện chính nó. Do đó, tâm và hơi thở có sự liên kết chặt chẽ. Điều này sẽ trở nên rõ ràng hơn khi bạn tiến bộ trên con đường thiền tập. Trong khi quan sát hơi thở, một số suy nghĩ tức giận có thể hiện ra trong tâm. Bạn sẽ nhận thấy rằng nhịp thở bình thường bị xáo trộn và ngày càng trở nên nhanh và nặng nề hơn.
Và khoảnh khắc tâm thoát khỏi cơn giận, hơi thở trở lại bình thường. Điều này cho thấy cách các phiền não trong tâm liên quan đến tiến trình hơi thở của chúng ta. Khi bạn thiền ở mức độ sâu hơn, bạn sẽ hiểu hơn về điều trên. Nhưng bạn sẽ chỉ hiểu rõ hiện tượng này nếu bạn làm việc với hơi thở thuần khiết. Nếu bạn thêm bất cứ điều gì vào hơi thở, thì bạn sẽ không nắm bắt được tất cả điều này.
Vì những lý do đó, chúng ta làm việc với hơi thở tự nhiên. Hơi thở không chỉ liên quan đến thân mà còn cả tâm. Khi chúng ta hít vào, lồng ngực nở ra và khi chúng ta thở ra, lồng ngực xẹp xuống. Đây là sự liên quan giữa hơi thở và cơ thể. Và như đã được giải thích, nếu một bất tịnh xuất hiện trong tâm, nhịp thở bình thường bị xáo trộn. Đây là sự liên quan giữa hơi thở và tâm trí.
-- theo: Cộng đồng Thiền Vipassana