Ăn chay vì sức khoẻ, yêu thương và tâm linh
Sự thật là con người phải ăn mới sống, người trưởng thành ngoài ăn ngày khoảng 0,2- 1kg thức ăn thì uống 1-2kg nước và hít thở khoảng 10-15kg không khí (trong đó 35% là oxi, cỡ 4kg).
Ăn mặn (có thịt cá rau củ tùm lum) hay ăn chay (ko thịt cá) hay ăn thô (ko qua chế biến) hay ăn thực dưỡng hiện đại đều có ưu và nhược. Chủ đề ăn chay nên mình sẽ nói rõ khái niệm về ăn chay và mọi người tự tư duy các kiểu ăn khác.
Ăn chay là khái niệm Đức Phật từ 25 thế kỉ trước đã nêu lên hướng dẫn con người tu tập theo đạo giác ngộ giải thoát của ngài để thoát khỏi khổ đau thân tâm.
Theo mình hiểu về phật giáo nguyên thủy thì ăn chay là ăn chủ yếu những thức ăn từ thực vật, còn thịt cá trứng sữa thì không nên ăn nhưng không vì thế mà cực đoan bám chấp khi đi hành khất người ta cho gì ăn nấy. Thái độ ăn và ăn trong chánh niệm tỉnh thức (ăn vừa đủ, ăn cảm nhận những nhận thức cái mình ăn với cơ thể tiếp nhận đồ ăn, biết ơn được ăn và từ bi với nguồn thức ăn)
Ăn là tất yếu của quy luật, nhưng Đức Phật đã giác ngộ những gì mà khuyên con người muốn tu dưỡng thì nên ăn chay?
Tùy từng người chọn thời gian ăn chay khác nhau
- Nhị trai: Mỗi tháng ăn 2 ngày, vào mùng 1, 15 âm lịch
- Tứ trai: Ăn vào 4 ngày: mùng 1, 14, 15, 30 âm lịch.
- Lục trai: Ăn 6 ngày một tháng, vào các ngày 1, 8, 14, 15, 23 và 30 âm lịch.
- Thập trai: Mỗi tháng ăn 10 ngày, nhằm các ngày mùng 1, 8, 14, 15, 18, 23, 24, 28, 29 và 30 âm lịch. Nếu rơi vào tháng thiếu thì ăn trong các ngày 27, 28.
- Nguyệt trai: Là hình thức ăn trọn tháng, có thể là 1 tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng…
- Chay trường: ăn chay liên tục thời gian dài
ĂN CHAY VÌ SỨC KHỎE:
- Sự thật là con người có cấu tạo cơ thể ăn thực vật (rau củ quả hạt), răng hàm nhai kĩ và ko có răng nanh như thú ăn thịt; ruột dài gấp 12 lần cơ thể và dạ dày ít axit như thú ăn cỏ để tiêu hoá lâu hơn thú ăn thịt; uống nhiều nước và ra nhiều mồ hôi hơn thú ăn thịt,… (mọi người tìm hiểu thêm google vì rất dài). Thịt cá tươi là con người cố ăn vì sinh tồn chứ ko thể tự nhiên nên sau có lửa con người biết nấu chín để thích ứng với cái đói và dần theo thói quen tới nay khoảng 800.000 năm (giờ vô rừng nguyên sinh như thời nguyên thủy xem nếu 1 nhóm người chỉ hái lượm củ quả mà ko săn bắt xem có đủ ăn không?). Dù con người đã ăn tạp nhưng đến nay cơ thể vẫn giống với cấu tạo các loài ăn thực vật
- Cơ thể có tính chữa lành, chỉ chấp nhận những chất mà cơ thể vốn có cần thiết cho các nguyên tố tế bào (cơ thể thích hợp với thực phẩm thực vật). Nên cái gì vô cơ thể mà ko thích ứng thì sẽ bị đào thải qua phân, tiểu, mồ hôi, hơi thở, lỗ chân lông, mũi tai,… dễ nhận thấy nhất là ăn bẩn/độc thì đau bụng tiêu chảy, hôi miệng hôi nách, xì hơi, cái gai nhỏ li ti dưới da cũng sưng và chai chỗ đó buộc phải nhổ nó ra …
- Thành phần cơ thể người được biểu thị dưới dạng các chất nhỏ phân tử: nước, protein, chất béo, Hydroxyapatite trong xương, Cacbohydrat như là glycogen và glucose, DNA, Các ion vô cơ hòa tan như natri, kali, chloride, bicacbonat, phosphat… “Gần 99% khối lượng của cơ thể người được cấu thành từ sáu nguyên tử: oxy, carbon, hydro, nitơ, calci và phosphor. Chỉ có khoảng 0,85% bao gồm năm nguyên tố khác: kali, lưu huỳnh, natri, clo và magiê.” … Với lượng vừa đủ tỷ lệ tương ứng với thức ăn ta nạp vào cơ thể cũng là những nguyên tố này. Thức ăn (phân tử) có hầu hết trong thực vật, động vật và không khí nhưng riêng động vật có rất nhiều chất ko thuộc cơ thể cần và ngày nay hoá chất độc hại khác còn có trong hầu hết động thực vật và không khí. Vậy ăn thực vật đúng chuẩn tự nhiên ko hoá chất và nơi sống có không khí trong lành là điều mà … khó với cuộc sống hiện đại này. Đặc biệt những cảm xúc yêu ghét đều sinh ra những chất độc hại khác (tìm hiểu thêm).
Vậy nên chọn ăn cái gì không độc hại cho cơ thể thì quý vị tự quyết định, nhưng nếu ăn chay rau củ mà người trồng bón phân thuốc hoá học hay người nấu nêm gia vị hoá chất hay ăn không hợp lý phong phú đa dạng đủ chất/âm dương/thời gian ăn/bệnh lý… thì cũng bệnh mà thôi. Mà bệnh là khổ. Trừ các vị chân tu có năng lực cân bằng thông qua thiền tập chuyển hóa độc tố, hoặc họ xem cơ thể là vô thường không còn thấy đau khổ vì thân tâm (Trung Quốc minh họa ngài Tế Điên vậy)
ĂN CHAY VÌ YÊU THƯƠNG MUÔN LOÀI, MÔI TRƯỜNG:
- Thức ăn của con người là động vật, thực vật và vi sinh trùng. Chỉ duy nhất thực vật là tự chuyển hoá các chất từ đất nước nắng khí (cũng giống như loài khác) mà ko gây hại loài khác, còn con người, con vật và vi sinh vật đều ăn thực vật hoặc con khác để sống.
- Con vật hay thực vật hay côn trùng đều có linh hồn (có sự hô hấp, trao đổi chất) nhưng tuỳ vào “tánh linh” từng loài ở từng cấp bậc. Ví dụ con trâu con chó khi bị thương nó thể hiện sự đau đớn, oán hờn, … rõ ràng hơn con cá con tôm hay cây rau ngọn cỏ.
- Con người hay con vật khi bị đau đớn oán hờn đều sinh ra những chất độc ngấm vào cơ thể. Nếu con người ăn thịt này thì chất độc/ác nghiệp đó vẫn vào cơ thể người. “Cái gì ta không muốn thì không nên làm với người khác”, hãy tưởng tượng nếu con người cũng bị chặt đầu cắt tiết để cho loài khác ăn thì cái đau đớn ấy như thế nào. Dù cho phương tây đã có những biện pháp “gi.ế.t mổ nhân đạo” thì bản thân con người có biết yêu thương động vật sẽ thể hiện phật tánh thông qua việc ăn thịt cá không còn ngon, ko thèm thậm chí bị ói (y như nhiều người lỡ ăn thịt chuột hay thịt người thì ói mữa ngay vậy).
Hình cô bé khóc bên chú chó thân yêu bị diết thịt
ĂN CHAY VÌ TÂM LINH, NHÂN QUẢ
- Con người sợ “ma”, dù chưa ai thấy nhưng thuận tự nhiên vẫn sợ, hoặc cảm giác rợn người, bất an nếu ở 1 nơi vắng hay rừng núi, nghĩa trang, xác c.hế.t…. Hay những tín đồ tôn giáo họ tin vào cõi khác có thần tiên phật chúa… Đấy là tâm linh trong tâm trí con người.
- Để cảm nhận hay “đến” được cõi lành thì cơ thể cần giữ giới ăn chay và tâm tánh phải thiện lành từ bản tánh và chuyển hóa các duyên nghiệp “cõi trần” thì mới đạt được “các điều kiện” cần và đủ mà kinh sách đưa ra phương pháp, tiêu chí để người tu hành áp dụng.
- Hoặc tín đồ có những niềm tin, cảm ngộ về ăn chay họ thấy thanh tịnh hơn cho thân tâm và sự an lạc trong đời sống thường ngày.
Những lời răn dạy của phật giáo đại thừa về luật nhân quả sát sanh
ĂN THỰC DƯỠNG HIỆN ĐẠI – khá giống ăn chay nguyên thủy
- Ngày xưa thời phật tại thế, thực phẩm ít nhưng con người cũng ít. Ngày nay, thế giới đã 8 tỷ người, Việt Nam cũng 100 triệu người, việc đáp ứng lương thực cho loài người và sự canh tranh kinh tế mà xã hội ngày nay thức ăn chủ yếu phát triển về lượng và chất giảm, không còn dinh dưỡng tương ứng với khối lượng ăn vào (các giống nuôi trồng ngày nay giảm 1 nữa thời gian và tăng nhiều phân thuốc hóa học), các loại rau củ ngắn ngày càng nhiều độc tố từ trồng tới bảo quản và chế biến. Nên ăn càng nhiều rau củ này (mới đủ chất cho cơ thể) thì càng nhiều chất độc trực tiếp
Hình: Ăn chay dưới góc nhìn khoa học
- Ngày nay, không khí ô nhiễm hơn, nguồn nước sạch cũng độc hại hoặc không còn chất khoáng, lối sống nhiều áp lực, tham sân si và đồng hồ sinh học xáo trộn, thêm phần thức ăn thiếu chất mà độc hại khiến bệnh càng nhiều, các bệnh nan y càng trẻ hóa là vì Ăn, uống, thở và lối sống hiện đại này. Xem Bảng 10 loại ung thư phổ biến tại Việt Nam dưới đây sẽ thấy tỷ lệ ung thư đa số từ hệ hô hấp và hệ tiêu hóa
- Một số sách ăn thực dưỡng kiểu cũ đã không còn phù hợp vì môi trường sống, lối sống và nguồn thực phẩm ngày xưa khác hiện nay. Do đó ăn uống ngày này cần khoa học hơn, thoải mái thuận tự nhiên hơn và tâm thái ăn đơn giản hơn.
- “Ăn thực dưỡng hiện đại” có nhiều sách và mình đã áp dụng những điều đơn giản nhất phù hợp với lối sống, hoàn cảnh, thể trạng và công việc từng thời điểm như sau:
+ Ăn rau củ quả hạt và 10% thịt cá trứng sữa (ưu tiên loài nhỏ, thịt trắng). Việc ăn 10% thịt cá bổ sung chất sẽ đỡ phải ăn nhiều thực vật để có chất tương đương mà bị nhiều độc tố hơn. Nhưng nếu ăn được nguồn thực vật chất lượng tự trồng tự nhiên thì có thể cân đối ko cần thịt cá. Tuy nhiên ta còn ở với gia đình, ăn uống với khách hàng bạn bè tiệc tùng thì có gì ăn nấy để không ai áp lực vì cái ăn, ta tự chọn đồ ăn thực vật mà gắp thôi.
+ Ăn ít nhất có thể: Đa số mọi người đang dư cân nặng so với chiều cao, mỡ nội tạng, máu nhiễm mỡ, các bệnh lý … nên cần ăn ít nhất là tùy vào nhu cầu giảm cân thải độc của mỗi người. Tham khảo các hàm lượng dinh dưỡng các thức ăn để biết được lượng nạp vào cơ thể bằng/nhỏ/lớn so với lượng tiêu hao năng lượng mà mỗi ngày ta vận động. Ví dụ muốn giảm cân thì ăn ít lại so với trước đây, giảm dần trong 1-3 tháng và duy trì cho tới khi thấy cơ thể cân đối. Thể thao và hít thở đúng cách hay nơi không khí trong lành sẽ hỗ trợ việc ăn rất tốt.
+ Nhai kỹ nhất có thể: Tùy thức ăn và thời gian ăn mà nhai chậm và kỹ tới nhuyễn hay thành nước càng tốt, mỗi ngày miệng tiết gần 2 lít nước miếng là có lý do. Vừa là ăn chánh niệm, cảm nhận vị giác thức ăn, nước miếng có những chất hỗ trợ tiêu hóa thức ăn, do đó khi thức ăn xuống dạ dày thì hệ tiêu hóa bớt làm việc, ít tiêu hao năng lượng phân hủy hấp thụ thức ăn, tim mạch và huyết áp hay não cũng ít làm việc hơn.
+ Hạn chế tối đa các gia vị công nghiệp, đặc biệt là đường tinh luyện và muối tinh luyện. Nguyên nhân gây bệnh khá nhiều từ các hóa chất này, nên tập nấu ăn đơn giản (có phương pháp ăn thô là vậy), bổ sung đường như nước mía, hay gia vị đường đỏ từ mía/thốt nốt,…. Muối hạt, muối hồng,…
+ Uống rất ít nước: nếu ăn ít thịt cá đường muối rượu, ăn ít, nhai kỹ. Đặc biệt nếu ít vận động hay ở môi trường trong lành thì lượng nước cần cũng ít hẵn. Để ý nước tiểu vàng nhạt ít khai là tốt, nếu nước tiểu vàng đậm khai nặng thì uống thêm nước còn nước tiểu nhạt quá thì giảm nước. Nên ưu tiên uống nước trái cây, nước khoáng tự nhiên để cân bằng PH, điện giải, vi chất và thải độc. Nước tinh khiết chỉ có tác dụng pha loãng máu (có thể gây tăng huyết áp). Việc uống nước hợp lý sẽ cân bằng huyết áp và giảm tải làm việc cho hệ bài tiết. (nên tớ bỏ bia rồi nhé, làm 1 lon giao lưu thôi =**=), khi uống cũng nên súc miệng rồi mới uống.
+ Không ăn sau 18h (16h càng tốt): đây là thời gian cơ thể nghĩ ngơi đặc biệt là lục phủ ngũ tạng. Y như con trâu tối về nằm nhai lại vậy, tối là lúc cơ thể xử lý những gì ta đã ăn uống hít thở và các cảm xúc xảy ra trong ngày. Nên việc ngủ lúc 21h cũng rất quan trọng và nên đi bài tiết trước 7h sáng hôm sau.
Ngoài ra cần có thói quen:
+ Hãy ăn trong chánh niệm, cảm nhận thức ăn và biết ơn.
+ Mỗi tháng nên có một vài ngày đến nơi có không khí trong lành để hít thở chủ động, yoga hay thiền hay chạy bộ rất tốt.
+ Khoảng 1-3 tháng nên có những ngày nhịn ăn gián đoạn 1-3 ngày tùy người.
+ Hãy trồng cây, đặc biệt là cây ăn trái lâu năm, cây rừng. Cảm ơn cây mỗi ngày cho ta không khí hít thở và thực phẩm, nhân quả là đây, trồng cây công đức vô lượng.
Ăn uống hít thở là những cách nạp năng lượng tối thiểu mà muôn loài đang thực hiện mỗi ngày để sinh tồn, còn với những cảnh giới khác mà con người muốn chạm tới đạt được thì một lĩnh vực khác của đạo phật mà chỉ những đạo hữu nào đã chứng nghiệm mới hiểu nhau. Chúc quý vị có lối ăn uống lành mạnh tốt cho sức khỏe, yêu thương và tâm linh
-- Vườn rừng an nhiên --
